เทคนิควิธีการย้อมผ้าฝ้ายทอมือให้สีไม่ตก

ย้อมผ้าฝ้ายทอมือ สีติดทนนานไม่ซีดจาง

ผ้าฝ้ายเป็นผ้าที่ทอจากเส้นใยธรรมชาติ จึงให้สีของเนื้อผ้าที่ออกโทนน้ำตาลอ่อน ๆ ซึ่งหากต้องการจะนำผ้าฝ้ายทอมือไปใช้งานในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าหรือตัดเย็บเป็นชุดเครื่องนอน การนำผ้าฝ้ายทอมือไปย้อมให้มีสีสันที่สวยงามเสียก่อน ก็จะทำให้ผ้าฝ้ายทอมือดูสวยงามน่าใช้มากขึ้น ซึ่งการย้อมผ้าฝ้ายทอมือนั้น ก็สามารถทำได้หลายวิธี ทั้งการย้อมด้วยสีย้อมผ้าจากธรรมชาติ และการย้อมด้วยสีย้อมผ้าแบบเคมี ซึ่งในการย้อมผ้าฝ้ายทอมือให้มีสีติดทนนานและสีไม่ตกนั้น มีวิธีการต่าง ๆ ดังนี้

การย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีจากธรรมชาติ

การย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีที่ได้จากธรรมชาติ เป็นวิธีที่ทำกันมาแต่โบราณ โดยนำเปลือก ผล ใบ ดอก ลำต้น แก่น ราก หัวหรือเหง้าในดินของพืชชนิดต่าง ๆ มาต้มเพื่อสกัดเอาสีย้อมผ้าออกมา โดยพืชที่ให้สีติดผ้าฝ้ายทอมือได้ทนทานที่สุด คือพืชที่มีรสฝาด ซึ่งมีสารแทนนินในปริมาณสูง เช่น เปลือกเพกา ลูกหมาก เมล็ดคำแสด แก่นฝาง แก่นขนุน หรือเมล็ดคราม โดยวิธีการย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีจากธรรมชาติ จะต้องนำผ้าฝ้ายทอมือไปทำความสะอาดคราบไขมันและสิ่งสกปรกที่ติดอยู่บนเนื้อผ้าให้สะอาดเสียก่อน แล้วจึงนำผ้าฝ้ายทอมือไปแช่ในสารช่วยย้อมที่มีฤทธิ์เป็นด่าง เพื่อช่วยให้สีย้อมผ้าติดทนนานขึ้น ซึ่งบางวิธีก็จะผสมสารช่วยย้อมนี้ลงไปในสีย้อมผ้าเลย หรือจะใช้วิธีนำผ้าฝ้ายทอมือที่ผ่านการย้อมสีธรรมชาติแล้ว ไปแช่ในสารช่วยย้อมภายหลังก็ได้เช่นกัน ซึ่งสารช่วยย้อมนี้เป็นสารที่มาจากธรรมชาติ เช่น ใบยูคาลิปตัส สารส้ม น้ำปูนใส น้ำด่าง

เมื่อได้สกัดส่วนต่าง ๆ ของพืชจนได้สีย้อมผ้าจากธรรมชาติแล้ว ก็ต้มน้ำสีย้อมผ้าให้มีอุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส โดยระวังไม่ให้น้ำเดือด จากนั้นนำผ้าฝ้ายทอมือลงไปต้มในน้ำย้อมอุณหภูมิสูงนี้ แล้วต้มผ้าฝ้ายทอมือในสีย้อมไปเรื่อย ๆ เป็นเวลา 1 ชั่วโมง โดยหมั่นกวนผ้าให้ทุกส่วนของผ้าถูกย้อมสีอย่างทั่วถึง และให้สีย้อมซึมเข้าไปในเนื้อผ้า จากนั้นจึงนำผ้าฝ้ายทอมือที่ย้อมสีเสร็จแล้วขึ้นมาผึ่งให้แห้ง ก่อนจะนำผ้าฝ้ายทอมือไปซักตาก ซึ่งการทิ้งผ้าฝ้ายทอมือที่เพิ่งผ่านการย้อมให้แห้งก่อนนำไปซัก จะช่วยให้สีติดทนนานกว่าการนำผ้าฝ้ายทอมือที่เพิ่งย้อมเสร็จไปซักเลยทันที

การย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีเคมี

การย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีเคมีนั้น มีอยู่การใช้สีอยู่ 2 ประเภท คือ สี Direct และ สี Reactive ซึ่งสี Direct นั้น เป็นสีที่เหมาะกับการย้อมผ้าจากเส้นใยธรรมชาติโดยเฉพาะ เช่น ผ้าฝ้ายทอมือ โดยเป็นสีที่ใช้วิธีการย้อมแบบร้อนหรือการย้อมในสีที่มีอุณหภูมิสูงเท่านั้น ส่วนสีย้อมแบบ Reactive ก็เป็นสีที่เหมาะกับการย้อมเส้นใยธรรมชาติเช่นกัน แต่จะสามารถย้อมได้ทั้งแบบย้อมร้อนและแบบย้อมเย็น

โดยวิธีการย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีเคมีแบบร้อน จะมีการนำสีเคมีและเกลือแกงไปผสมกับน้ำเดือดหรือนำไปต้ม เพื่อให้น้ำสีย้อมผ้ามีอุณหภูมิสูงขึ้น แต่ต้องระวังไม่ให้น้ำเดือด จากนั้นนำผ้าฝ้ายทอมือลงไปแช่ในน้ำสีย้อมผ้าอุณหภูมิสูง โดยให้ผ้าฝ้ายทอมือจมลงไปในน้ำสีย้อมผ้าจนมิด ระหว่างนั้นต้องหมั่นคนผ้าและพลิกผ้าอยู่เรื่อย ๆ เพื่อให้ทุกจุดของผ้าฝ้ายทอมือโดนสีย้อมผ้าอย่างทั่วถึง จากนั้นคนผ้าฝ้ายทอมือในน้ำสีย้อมผ้าไปเรื่อย ๆ เป็นเวลา 20-30 นาที แล้วนำผ้าฝ้ายทอมือที่ย้อมสีเสร็จแล้ว มาล้างน้ำให้สะอาด โดยล้างผ้าจนกระทั่งน้ำที่ล้างใส และไม่มีสีย้อมผ้าหลุดออกมากับน้ำอีก จึงนำผ้าฝ้ายทอมือที่ย้อมสีไปตากในที่ร่มให้แห้ง เพียงเท่านี้ก็จะได้ผ้าฝ้ายทอมือที่มีสีติดทนนาน สีไม่ตกเมื่อนำไปซักหรือนำไปใช้งาน ซึ่งเคล็ดลับสำคัญที่ทำให้การย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยสีเคมีแบบร้อน มีสีที่ติดทนนานและไม่ตก คือการผสมเกลือแกงลงไปในสีย้อมผ้าฝ้ายทอมือนั่นเอง

เหตุผลที่ต้องเติมเกลือแกงลงไปในสีย้อมผ้าฝ้ายทอมือ ก็เป็นเพราะสีย้อมผ้าและเส้นใยผ้าฝ้ายทอมือมีประจุที่เป็นลบทั้งคู่ ซึ่งจะประจุลบบนเส้นใยผ้าฝ้ายจะผลักสีย้อมที่เป็นประจุลบเหมือนกันออกไป จนสีย้อมไม่ติดเนื้อผ้า ดังนั้นการเติมเกลือแกง (NaCl) ซึ่งมีค่าฤทธิ์เป็นกลาง (pH ≈ 7) ลงไปในสีย้อมผ้าฝ้ายทอมือที่มีปฏิกิริยาเคมีเป็นเบส (pH > 7) จะช่วยลดการผลักกันระหว่างสีย้อมผ้ากับเส้นใยของผ้าฝ้ายทอมือได้ และอนุภาคของสีย้อมผ้าจะสามารถเข้าไปใกล้เส้นใยผ้าฝ้ายได้มากขึ้น โดยเกลือที่สามารถนำมาเติมลงไปในน้ำสีย้อมผ้าฝ้ายทอมือ สามารถใช้ได้ทั้งเกลือโซเดียมคลอไรด์ (NaCl), เกลือโซเดียมซัลเฟต (Na₂SO₄) และเกลือโพแทสเซียมคลอไรด์ (KCl)

ส่วนวิธีการย้อมผ้าฝ้ายทอมือด้วยความร้อน จะช่วยให้สีติดเส้นใยผ้าได้เร็วขึ้น และความร้อนจะช่วยให้สีกระจายตัวจากบริเวณที่มีสีกระจุกตัวอยู่มาก ไปยังบริเวณที่สีกระจุกตัวอยู่น้อย ทำให้ผ้าฝ้ายทอมือมีสีที่สม่ำเสมอทั่วทั้งผืน โดยอุณหภูมิที่เหมาะสมของน้ำสีย้อมผ้าอยู่ระหว่าง 50-70 องศาเซลเซียส ไม่ควรให้น้ำสีย้อมผ้าฝ้ายทอมือมีอุณหภูมิที่สูงเกินจากนี้ หรือปล่อยให้สีย้อมผ้าฝ้ายทอมือเดือด เพราะจะทำให้สีไม่ติดเส้นใยผ้า

การย้อมสีผ้าฝ้ายทอมือให้มีสีสันสวยงามเป็นธรรมชาติ และมีสีที่ติดทนนาน ไม่ตกระหว่างการซัก ถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้ผ้าฝ้ายทอมือน่าใช้มากขึ้น ดังเช่นผ้าฝ้ายทอมือของ Dobbytex ที่ใช้เทคนิคการย้อมสีด้วยอุณหภูมิสูง ทำให้ผ้าฝ้ายทอมือของเราสีไม่ตกและมีสีที่สวยสม่ำเสมอตลอดทั้งผืน หากคุณใช้ผ้าฝ้ายทอมือของ Dobbytex คุณจะไม่ต้องกังวลว่าสีของผ้าจะตกใส่ชุดตัวอื่นในระหว่างการซัก และยังไม่ต้องกังวลว่าสีของผ้าฝ้ายทอมือจะซีดจางลงระหว่างการใช้งานอีกด้วย

สั่งซื้อ ผ้าฝ้าย – ปรึกษาได้ที่ :
โทร : 095-6098163, 065-0564299, 081-1714553
Line ID : @Dobbytexfabric
WhatsApp : (+66) 847269009
Email : Dobbytexfabric@gmail.com
Website : www.dobbytexfabric.com